کودک آزاری
کودک آزاری
کودک ازاری یعنی چه؟کودک ازاری از چه راه هایی ممکن است اتفاق بیفتد؟ایا قانون ایران کودک ازاری را جرم میداند؟مجازات کودک ازاری چیست؟آیا کودک ازاری با ترک فعل محقق میشود؟گزارش ندادن کودک ازاری چه بازخوردی از سوی قانون گذار دارد؟
متاسفانه اخبار مربوط به کودک آزاری همواره در رسانه ها شنیده می شود. قوانین حمایت از حقوق کودکان در ایران از نواقص بسیاری رنج میبرد.
تعریف کودک آزاری:
سازمان بهداشت جهانی در تعریف کودک آزاری آورده است : آسیب یا تهدید سلامت جسم و روان و یا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک به دست والدین یا افراد دیگر که نسبت به او مسئول هستند .به عبارت دیگر هرگونه رفتار یا نارسایی از طرف والدین یا هر کسی که سرپرستی کودک را به عهده دارد که منجر به مرگ کودک، صدمات و آسیب های روحی، آزارهای جنسی و یا استثمار کودک شود، کودک آزاری تلقی می شود. اگرچه کودک آزاری میتواند در محیط خانه یا خارج از آن اتفاق افتد اما اکثر مطالعات نشان میدهد حدود۷۰ درصد کودک آزاریها در محیط خانواده صورت میگیرد.
*مصادیق کودک آزاری:
وادار کردن کودکان به انجام کارهای سخت و طاقت فرسا، ، تنبیه و آزار بدنی، سوءاستفاده و آزار جنسی و مواردی از این قبیل.
*انوع کودک آزاری:
۱ـ کودک آزاری جسمی :
مواردی چون کتک زدن با دست ، ضربه زدن ، داغ کردن ، سوزاندن با قاشق داغ ، شکستن استخوان ، زخمی کردن، ایجاد صدمات داخلی من جمله خونریزی درونی ، کشیدن گوش و موی سر ، سیلی زدن ، نیشگون گرفتن، پرتاب کردن ، فشردن ، تکان دادن ، شلاق زدن ، استفاده از آتش سیگار ، گاز گرفتن ، گذاشتن فلفل در دهان کودک ، کوبیدن سر به دیوار ، ایجاد سیاهی و کبودی در بدن کودک و هر شیوه دیگر از ایجاد آسیب جسمانی ، از مصادیق بارز کودک آزاری جسمی می باشد
۲ـ کودک آزاری روانی و عاطفی :
مواردی چون تحقیر کردن ، مسخره کردن ، سرزنش ، طرد نمودن ، محرومیت عاطفی ، برخورد خشونت آمیز ، آزارهای کلامی ، کنترل شدید و نا معقول ، دست انداختن ، ترساندن ، انتظارات نامناسب ، اعمال خشونت علیه همسر در برابر چشمان کودک، ناسزا گفتن و کلیه اقداماتی که کارکردهای روانشناختی رفتار و رشد کودک را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد از مصادیق کودک آزاری روانی و عاطفی به حساب می آید .
۳ـ کودک آزاری جنسی :
تماس جنسی با کودک و یا هر گونه تعامل جنسی بین کودک و بزرگسال را کودک آزاری جنسی می گویند . تعامل ممکن است دامنه وسیعی از رابطه جنسی تا نمایش آلت تناسلی فرد بزرگسال به کودک ، اجبار کودک به نشان دادن آلت تناسلی خود به فرد بزرگسال ، وادار ساختن کودک به روسپیگری ، استفاده از کودک در حوزه هرزه نگاری اینترنتی ( پورنوگرافی ) و … را شامل بشود .
۴ـ کودک آزاری آموزشی :
آسیب ها و آزارهایی که از طریق نظام آموزشی و عموماً به توسط معلمان ، شیوه های تدریس ، محتوای کتابها و … در دانش آموز ایجاد می شود در این حوزه قرار می گیرد . البته عموماً آزار آموزشی با آزار جسمی ( مثل تنبیه بدنی ) یا آزار روانی ( مثلاً تحقیر دانش آموز ) همراه است ، اما در مجموع نادیده گرفتن تفاوتهای فردی دانش آموزان ، ایجاد رقابتهای ناسالم و شدید بین آنها ، ایجاد فشارهای روانی و … از مصادیق بد رفتاری آموزشی تلقی می شود .
۵ـ کودک آزاری اقتصادی :
عموماً آزار اقتصادی در معنای سوء استفاده و بهره برداری از کودک در جهت کسب درآمد و عدم تخصیص آن درآمد به خود کودک استعمال می گردد . واداشتن کودک به کارهای خارج از خانه ، کار اجباری ، تکدی گری ، الزام به انجام کار درآمد زا در محیط خانه و … از مصادیق این نوع بد رفتاری محسوب می شود .
۶ـ کودک آزاری ناشی از غفلت:
بر خلاف پنج مورد قبل این نوع کودک آزاری بصورت غیر عمدی و در اثرغفلت و مسامحه اتفاق می افتد ، به این معنا که عدم توجه کافی و لازم والدین نسبت به تامین نیازهای اولیه جسمی و روانی کودک و در حقیقت رابطه کم و جزئی والدین و سرپرستان با کودک ، کودک آزاری ناشی از غفلت نامیده می شود . غفلت از تامین نیازهای اولیه جسمی و روانی کودک همچون تغذیه ، پوشاک ، نظافت ، ابراز عشق و علاقه ، عدم تربیت مناسب و… تحت عنوان کودک آزاری ناشی از غفلت قابل بحث است .
*عوامل ایجاد کننده کودک آزاری و تأثیرآن بر بزهکاری اطفال:
وقوع کودک آزاری و در نهایت بزهکار شدن اطفال،منوط و مشروط به وجود علت است.کودکان و نوجوانان تحت تأثیر عوامل و رفتارهای نامتعارفی مورد آزار قرار می گیرند تا حدی که آینده آنها را به خطر می اندازد.
-مهم ترین عوامل ایجادکننده کودک آزاری و تأثیرآن بر بزهکاری اطفال
الف-خانواده
از عوامل مهم در بزهکاری اطفال، قصور خانواده در فراهم آوردن محیطی عاطفی، آرام و امن برای کودک است.اکثر آزارها در خانواده و از سوی والدین اعمال می شود،بنابراین بررسی عوامل خانوادگی در سبب شناسی آزار،اهمیت ویژه ای دارد. از آنجا که خانواده، نزدیکترین تماس را با کودک طی سالهای رشد وی دارد، در تعیین الگوهای رفتاری که یک کودک از خود نشان میدهد، نقش مهمی ایفا میکند به همین دلیل در سالهای اخیر، قسمت عمدهای از تحقیقات جرمشناسان درخصوص ریشهیابی بزهکاری اطفال، متوجه خانه و خانواده و روشهای تربیتی کودک بوده است.
یکی از معیارهای سنجش کیفیت خانواده،توانایی،تأدیب و نظارت درست و مستمر است،خانواده هایی که بیش از اندازه به فرزندان خود سخت می گیرند و یا بالعکس والدینی که هیچگونه نظارتی بر فرزندان خود ندارند،احتمال درگیر شدن این نوجوان در تخلفات بسیار است،در حقیقت نظارت تناقض آمیز شدیداًسختگیرانه و همچنین نظارت سهل انگارانه،از جمله مهم ترین عوامل پیش بینی کننده رفتار بزهکارانه به شمار می روند.متخصصین معتقدند لجوج ترین و سرکش ترین کودکان،متعلق به خانواده هایی هستند که والدین آنها عقاید ضد و نقیض داشته و تفاهم در میان آنها معنا ندارد.
وجود روابط عاطفی میان والدین و کودک،در تلقین ارزشهای جامعه به کودکان اهمیت فراوانی دارد، البته در محبت ورزیدن به اطفال باید حدتعادل را رعایت کرد.نداشتن سرپرست و جدا بودن پدر و مادر از یکدیگر، ناهنجاریهای خانوادگی، وجود اختلاف بین پدر و مادر و محیطهای خانوادگی پرجنجال، ناراحتیهای عاطفی و روانی یکی از اعضای خانواده، مانع از رشد اجتماعی مطلوب طفل شده و کودک را به بزهکاری سوق میدهد.
ب- عوامل روانی
کودک آزاری رفتاری است که بیشتر، از اختلالات روانی بزرگسالان ناشی می شود. مشکلات عاطفی و رفتاری از قبیل افسردگی ،تحمل پایین در برابر ناکامی، عزت نفس پایین،انعطاف ناپذیری،مشکلات در کنترل خشم،نقص در توانایی برقراری همدلی و اضطراب،میزان استرس درک شده و میزان درماندگی در زندگی این افراد بالا بوده است،این افراد معمولاً مشکلات خانوادگی دارند و نمی توانند با کودک و یا سایر اعضای خانواده تعادلات مثبت و سازنده ای برقرار نمایند.
یکی از اختلالات شایع روانی افسردگی است، که هم با غفلت و هم انواع آزار نسبت به کودکان مرتبط است،چرا که عاطفه سطحی و کمبود انرژی از مشخصات بارز این اختلال است و هرکدام می تواند افزایش دهنده احتمال کودک آزاری و غفلت باشد.در صورتیکه والدین به بیماریهای روانی مبتلا باشند، با رفتارهایی مانند تندخویی، خشونت، ناسازگاری، بی توجهی و … که ناشی از بیماری روانی آنهاست، سبب آزار کودکان می شوند.
ج- عوامل اقتصادی
یکی از عوامل مهمی که هم جامعه و و هم خانواده ها را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند زمینه ساز کودک آزاری باشد،وضعیت نامناسب اقتصادی-اجتماعی است. فقرو کودک آزاری همبستگی نسبتاًزیادی با هم دارند،کودکانی که در خانواده های فقیر زندگی می کنند به دلیل شرایط و محدودیت های موجود در مقایسه با دیگر کودکان ایمنی کمتری دارند و نیازهای بهداشتی،تغذیه ای،آموزشی و روانی به شکل مستقیم یا غیر مستقیم (فراهم آوردن عوامل فردی و خانوادگی) میزان بروز و شیوع کودک آزاری را افزایش می دهد.
در خانواده های فقیر، میزان درآمد خانواده محدود و ناکافی است،محل سکونت این افراد نیز به دلیل توان مالی اندک، معمولاًدر مناطقی قرار دارد که فاقد امکانات رفاهی لازم می باشد،منزل مسکونی آنها معمولاًبسیار کوچک و نامتناسب با جمعیت خانواده است،در این خانواده ها غذا،پوشاک،هزینه ایاب و ذهاب و سایر تسهیلات به سختی تأمین می شود و حتی در بعضی از خانواده ها شدت فقر به حدی است که کودکان نیز ناگزیر برای کمک به تأمین معاش خانواده به کار گماشته می شوند.کار کودک به خودی خود زیان آورنیست، اما اگر باعث شود که کودک بالاجبار از تحصیل محروم شود و یا نوع کار به نحوی باشد که حقوق کودک در آن رعایت نشود می تواند، منجر به بعضی ازانواع آزار یا بی توجهی شود.
*ایا کودک ازاری با ترک فعل محقق میشود؟
کودک آزاری ناشی از ترک فعل در برگیرنده ترک فعل هایی است که منجر به مخاطره افتادن سلامت جسمانی و روانی کودک می گردد. در برخی قوانین به صراحت بدان اشاره شده و جرم تلقی شده است .از جمله ماده ۴ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان ، نادیده گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل کودکان و نوجوانان را ممنوع دانسته و مستحق مجازات می داند . از دیگر مصادیق این نوع از کودک آزاری ترک انفاق کودک تحت تکفل در صورت استطاعت مالی است .
*گزارش ندادن کودک ازاری هم جرم است:
در جهت کشف بهتر جرم کودک آزاری ماده۶ قانون حمایت از کودک مقرر می دارد:« کلیه افراد و موسسات و مراکزی که به نحوی مسوولیت نگاهداری و سرپرستی کودکان را برعهده دارند مکلفند به محض مشاهده موارد کودک آزاری مراتب را جهت پیگیرد قانونی مرتکب و اتخاذ تصمیم مقتضی به مقامات صالح قضایی اعلام نمایند تخلف از این تکلیف موجب حبس تا شش ماه یا جزای نقدی تا پنج میلیون (۵۰۰۰۰۰۰) ریال خواهد بود» البته جا داشت برای کشف بهتر این جرم، درمانگاه ها و مراکز درمانی را نیز ملزم به گزارش کودک آزاری نماید. چرا که یکی از مکان های مراجعه آسیب دیدگان از کودک آزاری است.
این مقاله توسط موسسه ملک پور تهیه و تدوین شده است اگر مایلید با وکلای حرفه ای و مجرب مشورت کنید موسسه ملک پور با کادری حرفه ای در خدمت شماست.
فاطمه عرب
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.